Bod afgewezen? Ga in de herkansing!

September 2016
door Bas van Overeem

De huizenmarkt in Amsterdam en de directe omgeving vertoont inmiddels weer dezelfde verschijnselen als in de periode tot 2008. Prijzen stijgen in een enorm tempo, het aanbod is beperkt en de vraag groot. Voor courante huizen en objecten staan de kopers in de rij, vraagprijzen worden overboden en wie niet bereid is om heel snel te schakelen komt überhaupt niet aan bod.

Sinds 2003 moet een koopovereenkomst voor woonhuizen schriftelijk worden aangegaan. Mondelinge overeenstemming is onvoldoende om een koopovereenkomst tot stand te brengen. In 2009 heeft de Hoge Raad nog eens uitdrukkelijk bepaald dat die eis niet alleen strekt ter bescherming van de koper, maar dat ook de verkoper uitdrukkelijk een beroep kan doen op het ontbreken van een schriftelijke overeenkomst, ook als diezelfde verkoper al mondeling akkoord is gegaan.

Makelaars zaten met deze ontwikkeling in hun maag, want zij wilden - natuurlijk - dat als zij telefonisch of per email overeenstemming hadden bereikt over een ver- of aankoop, dat deze ook gestand werd gedaan. In de huidige markt gebeurt het nog wel eens dat er - nadat overeenstemming is bereikt - een derde gegadigde zich meldt bij de verkoper met een hoger bod. En lang is het onzeker geweest hoe makelaars met die situatie om moesten gaan. Vaak werd de nieuwe bieder de deur gewezen met de mededeling dat er al een overeenkomst was. Dat standpunt is onjuist zolang er niet getekend is, en recent heeft de hoogste tuchtrechter van de NVM (Nederlandse Vereniging van Makelaars) uitgemaakt op welke wijze de makelaar met zo’n nieuw en hoger bod moet omgaan.

Concreet komt het er op neer dat de makelaar het nieuwe bod aan zijn opdrachtgever moet voorleggen en dat er heronderhandeld kan worden met zowel de eerste als de latere bieder. Alles ligt dan dus weer open. En die ontwikkeling biedt kansen voor de bieder wiens bod is afgewezen met de mededeling dat er een hoger bod is geaccepteerd of de bieder die te horen krijgt “het is al verkocht”. Het loont dan de moeite om niettemin alsnog een (hoger)bod te doen. Is dat bod hoger dan dat van de eerste bieder en is er nog geen schriftelijke koopovereenkomst, dan moet de makelaar met dat bod terug naar zijn opdrachtgever. En dat geeft dus een herkansingsmogelijkheid. Verkopers kunnen met deze kennis ook hun voordeel doen. Ook daar loont het de moeite om nog eens te bekijken of er geen gegadigden zijn die over een reeds geaccepteerd bod heen willen gaan!